Güley Dirofilaria İmmitis(Klap Kurdu-Heartworm)
Dirofilariyazis:
Dirofilaria İmmitisin neden olduğu sivrisineklerle bulaşan nematodal bir enfestasyondur. Köpeklerde; D. Repens, yabani kedilerde ise D. Striata hastalığa neden olan diğer türlerdir. Hastalığa tilki, kurt ve bazen de insanda rastlanır.
- Erişkin parazitler: 12-30 cm uzunluğundadır. Mikrofilerleri: 6-7 µm genişliğinde, uzunluğu 300µm civarındadır. Parazitler köpeklerde kalbin sağ ventrikülüne, Arteria pulmonalise, vena cava caudalis ve vena hepaticaya yerleşirler. Mikrofilerler ise perifer kanda dolaşırlar.
Yaşam Döngüsü:
Sivrisinekler enfekte konakçıdan kan emdiği sırada mikrofilerleri(L1) alırlar. Alınan mikrofilerler sivrisineğin malpighi tubbullerinde 2 haftalık bir süre içinde L3 formuna dönüşürler. L3ler sivrisineğin tükrük bezlerine gelir ve kan emme suretiyle mevcut olan etkenleri duyarlı konakçının deri altına naklederler. Konakçıda iki gömlek değiştirerek L5ler oluşur. L5ler de dolaşımla pulmoner arter ve sağ kalbe yerleşerek erişkin hale geçerler. Çiftleşmeyi takiben dişi parazitler mikrofilerleri tekrar dolaşıma verir ve döngü devam eder.
Enfekte larvalar köpeklerde 6 aylık süre içinde erişkin hale gelirler ve konakçıda 5-7 yıl yaşarlar. Kedilerde ise; 8 ay da erişkin hale gelir ve 2-3 yıl yaşarlar. Mikrofilerler kanda 2-3 yıl kadar canlı kalabilirler. Hastalık intrauterin olarak anneden yavruya bulaşabilir. Konakçıda parazite karşı önemli bir bağışıklık oluşmamaktadır.
- Sıcaklık ve nem: sivrisineklerin çoğalması açısından önemlidir. Enfekte olan konak sayısı ve sivrisinek populasyonunun artması da enfestasyonun yayılmasını hızlandırır.
Patogenenez:
Oluşumunda L5 ler, erişkin parazitler ve daha az olarak mikrofilerler rol oynar.
- Parazitler dolaşımda bulunduklarından dolaşıma engel olurlar. Büyük kan dolaşımının bozulması asitese, Küçük kan dolaşımının bozulması Akciğer ödemine neden olur.
- Kalp kapağı bozuklukları ve endokarditis,
- A. Pulmonalisin intima katında kalınlaşma ve fibrozise bağlı olarak pulmoner hipertansiyon oluşur.
- Parazitin sekresyon ve ekskresyonuna karşı Tip-3 aşırı duyarlılık reaksiyonu şekillenebilir.
- Mikrofilerlerin kanda aşırı artması kapillar damar tıkanması ve tıkanan damarın beslediği doku ve organlarda infarktüse yol açar.
- Mikrofilerlere karşı gelişen Tip-2 aşırı duyarlılık reaksiyonuna bağlı olarak dermatitisler de şekillenebilir.
- Parazit sayısı 100 kadar olunca kalbin sağ tarafı tamamen dolar ve caval sendrom şekillenir.
Klinik Belirtiler:
Erken dönemde asemptomatik seyreder. Klinik belirtilerin oluşması:
- Parazit sayısı
- Parazitin yerleşim yeri
- Enfeksiyonun hangi safhada olduğuna göre değişiklik gösterir.
- Kuru öksürük
- Solunum güçlüğü
- Halsizlik
- Ani egzersizin neden olduğu bayılma
- Kilo kaybı
- Efor gösterememe
- Acites
Postcaval sendromda klinik tablo şiddetlenir: Hemolitik kriz, taşikardi, pulmoner hipertansiyon ve mekanik olarak triküspit regürgitasyonuna yol açar.
Tanı:
- Anamnez: Ani olarak başlayan anoreksi, halsizlik ve depresyon şüphelendirir. Hastanın sivrisineklerle karşılaşma durumu da değerlendirilir.
- Klinik Muayene: Mukoz membranlada solgunluk, zayıf periferal nabız, dispne, sistolik üfürüm.
- Torasik radyografide: Sağ ventrikülde genişleme
- EKG: Sağ kalp problemi belirtileri, sinüs taşikardi
- Ekokardiyografi: Diastol sırasında sağ atriumdan sağ ventriküle hareket eden parazitler görülebilir, Sağ ventrikulun lumen büyümesi görülebilir.
- Mikrofilerlerin aranması; Bu amaçla mikrofilerlerin en çok görüldüğü saat 16:00 ve 18:00 arası kan alınmalıdır. Alınan kan doğrudan lam-lamel arasında incelenerek hareketli mikrofilerler görülebilir ancak tür tayini yapılamaz. Knott tekniğinde ise hareketsiz, boyanmış mikrofilerler görülür.
- Serolojik Testler: Parazite karşı oluşan antikorlar ya da erişkin parazit tarafından salınan antjenler saptanır.
Tedavi:
Tedavi için melarsominin dihidroklorid yaygın kullanılan ilaçtır standart protokol ve alternatif protokol olarak uygulanabilir. Lumbal kaslara derin kas içi enjeksiyon şeklinde uygulanır. Vetetriner Hekimin uygun gördüğü protokolle sağaltım yapılır. Tedaviden önce korunma yoluyla kolaylıkla önüne geçilebilecek bir hastalıktır. Endemik bölgelerde özellikle sivrisineklerin aktif olduğu dönemlerde profilaktik ilaç kullanılarak engellenir. Yavru köpeklere 8 haftalık olmadan uygulanabilir. Koruma amaçlı; İvermektin, Milbemisin ve Selamektin Kullanılan ilaçlardır.
