Arıcılıkta Bakım ve Kontrolü Adım Adım Öğreniyoruz Bölüm 2

Değerli okurlar Bölüm iki ile karşınızdayız. Eğer birinci bölüme hiç başlamadıysanız buradan birinci bölüme ulaşabilirsiniz.

10. Çerçeve ve Ballık Verme

• Kolonilerde kovana polen ve nektar gelmeye başlaması ile birlikte, ana arının arı mevcuduna göre yumurta atması hızlanacaktır.
• Kısa zaman içerisinde kovana çerçeve verme ve daha sonra kuluçkalığın üzerine ballık konulması gerekmektedir.

• Çerçevelere takılacak temel petekler de usulüne uygun olarak çerçeveye tutturulmalıdır.
• Kolonilere petekli çerçeve verilirken kuluçkalık sisteminin bozulmadan verilmesine ve yavru üretim sahasının bölünmemesine dikkat etmek gerekir.

• Arılı kovanlarda kuluçkalık dolduktan sonra kat (ballık) verilmesi gerekmektedir.

11. Takviye Verme

• Arılı kovanda herhangi bir nedenden dolayı işçi arı mevcudu azalabilir. Böyle durumlarda zayıf bir koloniden kapalı yavru veya ergin arı desteği verilmesine takviye denir.
• Verilecek arı takviyesinde kovana ya koku sürülmeli ya da gazete kağıdı ile arası bölünmelidir.
• Bu şekilde arıların birbirine alışması sağlanmalıdır.
• Uyum sağlanmazsa iki farklı koloninin arıları birbirini öldürebilir.

12. Flora Takibi

• Arıcılıkta, arı + çiçek bileşenini bilmek gerekir.
• Bölgelerde çiçeklenme dönemi zamanları sınırlıdır.
• Yeni çiçeklenme dönemine girmiş alana arılı kovanların taşınmasına flora (çiçek) takibi denilmektedir.

13. Sonbahar Bakımı ve Kışlatma

• Sonbahar dönemi çalışmaları;
• Bölgede bal akım dönemi bittikten sonra kovan içerisinde arılar tarafından olgunlaştırılmış ballar hasat edilir.

• Bal hasadından sonra zaman kaybedilmeden kolonilerde sonbahar bakımına başlanmalıdır. Bal hasadında koloni mevcuduna göre 8-10 çerçeveli arıları kışlamak için 15-20 kg. bal kuluçkalıkta bırakılmalıdır.
• Kolonilerin kışa sağlıklı girmesi, genç işçi arı mevcudunun artırılması ve mevcut balların azalması için sonbahar teşvik şuruplaması yapılmalıdır.

• Sonbaharda şurubun ölçüsü 2 şeker + 1 su şeklinde olmalıdır. Kışa girmeden yapılacak olan kontrollerde ana arı varlığı, arı mevcudu ve  polen miktarına bakılmalıdır.
• Anasız koloniler zayıf kovanlarla birleştirilmelidir.
• Arılar kış döneminde kovan ısısını koruyamadıkları için petek üzerinde ölürler.

• İkinci ölüm sebebi ise kovandaki rutubet ve gıdasızlıktır. Sağlıklı bir kovan, üstü yağış almayan bir arılık, arılar için en iyi kışlatma mekanı olacaktır.
• Kış şartları da dikkate alınarak erken ilkbaharda mutlaka dönemine uygun katı ve sıvı besleme yapılmalıdır.
• Kışa girmeden önce koloniler her zaman olduğu gibi hastalık ve zararlılar yönünden kontrol edilmelidir.
• Özellikle yavrunun az olduğu sonbahar döneminde Varroa‘ya karşı uygun zaman, ilaç ve dozda ilaçlı mücadele yapılmalıdır.

14. Sonbahar Beslemesi

• Arılarda kış kayıplarının azaltılmasında sonbahar bakımının önemi büyüktür.
• Bakım işlemine bal hasadından sonra gecikmeden başlanmalıdır.
• Kovan içerisinde yeteri kadar bal bırakılsa dahi teşvik beslemesi yapılmalıdır.
• Sonbahardaki besleme için hazırlanacak şeker oranı 2/1 ( 2 kısım şeker + 1 kısım su ) olmalıdır.

• Besleme ile birlikte ana arı yumurta atma görevini hızlandıracaktır. Bu işlem soğuk bölgelerde Eylül – Ekim aylarında bitirilmelidir.
• Sonbaharda oluşacak genç arılarla kışlamaya giren arı kolonileri ilkbahara daha sağlıklı çıkacaktır. Bu şekilde bahara ulaşan koloniler bal akım dönemine daha güçlü girerler.

• Kolonilerde eğer bal sıkıntısı var ise, soğuk dönemlerde yeni kışa girerken ve kıştan çıkışta arı keki ile de beslenebilirler.
• Kek; bir kısım süzme bal ve üç kısım pudra şekerinin karıştırılmasından elde edilir.
• Kek içerisine vitamin, polen, yağsız süt tozu eklenebilir.
• Hamur kıvamında olan bu karışım 400-500 gr.lık poşetlere yerleştirilir.
• Kek kovan içine çerçeveler üzerine arının yiyebileceği şekilde bırakılır.

• Kekin kovan sıcaklığında eriyerek arı üzerine akmamalıdır.
• En güzel besleme sıvı besleme yöntemidir.
• Bölgelere göre değişmekle birlikte kekle besleme 30 Ağustos, 15 Kasım – 20 Şubat, 30 Mayıs tarihleri arası denilebilir.

15. Kışlatma

• Bal arıları hareketlerini ısıya göre ayarlarlar. Hava ısısı 10 derecenin altında iken uçamazlar ve hareketsiz kalırlar.

• Kışları sert ve uzun geçen bölgelerde kapalı arılıklar kullanılması faydalı.
• Açık arılıklar ise rüzgar almayan, su tutmayan ve nem biriktirmeyen yerler olmalıdır. Kovanlar mutlaka yerden 30-40 cm yükseklikte bir sehpa üzerine alınmalıdır.

• Bal arıları soğuktan kendilerini kovan içerisinde bir araya gelerek korurlar.
• Kış saklımı oluştururlar ve bu salkım içerisinde ısı 33 derece, dış yüzeyindeki ısı ise 6-8 derece olabilmektedir.

• Bu yüzden arıların kovan içerisinde kış salkımı oluşturmalarından sonra bir yerden bir yere taşıma yapılmamalıdır. Bu süre içerisinde arı kolonileri sakin ve rahatsız edilmeyecek şekilde bırakılmalıdır.

16. Sık sık yapılan gereksiz kontrollerin koloni üzerine etkisi

• Koloni içerisinde kurulmuş mevcut bir çalışma ve yerleşim düzeni vardır.
• Yapılan kontrollerde bu düzen bozulmakta ve arılar tarafından düzen yeniden oluşturulmaktadır. Bu kontrollerde ortaya çıkan yeni düzene adapte olma süresi ırklar arasında farklılıklar arz eder.

• Örneğin kafkas arıları yeni düzene ancak 1-2 saat içinde uyum sağlarlar.
• Bazı Avrupa ırklarında bu durum 2 gün alır. Kolonilerde sık sık yapılan bu koloni değişiklikleri kolonileri olumsuz yönde etkiler.

• Yapılan bir çalışmada 1.ci kovan her gün kontrol edilerek, kontrollerde ana arının olduğu çerçeve her defasında kenardaki çerçeve ile yer değiştirilmiştir. 2.ci kovan her gün kontrol edilmiş fakat iç düzeni hiç bozulmadan sadece üsten durup bakılıp kapatılmıştır.Üçüncü kovan ise hiç kontrol edilmemiş, yani hiç açılmamıştır.

• Deneme sonucunda 1.ci kovanda bal akımının günde 1kg., 2.ci kovanda 0.5 kg. düştüğü, 3.cü kovanda düşme görülmemiş aksine bal akımının arttığı görülmüştür.

17.Kayıt Tutma

• Başarılı bir arıcılıkta arılı kovanların kayıtlarını düzenli bir şekilde tutmak önemlidir.
• Arılıkda her koloninin bir numarası olması ve güncel bilgilerin kayıt defterine işlenmesi gerekir.
• Her koloniye ait sağlıklı ve doğru bilgiyi buradan öğrenerek doğru kararı vermekle zaman kaybı en aza indirilmiş olur.
• Kayıtlarda koloni içerisindeki;
• Ana arının yaşı ve son durumu,
• Yumurta düzeni,
• Ana arının orijini,
• Kolonideki bal ve polen durumu,
• İşçi arı mevcudu gibi bilgiler yer almalıdır.
• Sosyal bir artropod olan bal arısını kayıt tutmadan yönetmek mümkün değildir.