İçinde

TatlıTatlı

ONE HEALTH !

ONE HEALTH !  TEK SAĞLIK ! bildiğiniz üzere İnsan , Hayvan ve Çevre faktörlerinin hepsini içerisine alan bireyden başlayarak yerel,ulusal ve küresel düzeyde ideal sağlık elde etmek amacı ile ortaya atılmış multidsipliner bir yaklaşımdır.Bu yaklaşım çoğu gelişmiş dünya ülkesinde önemini göstermiş ve kabul görmüşsede ülkemizde halen tam anlamı ile önemi kavranmamış ve anlaşılmamış durumdadır.

” Tek sağlık ” kavramının yanında bazı tanımlamalar ile bu yaklaşımın daha iyi anlaşılmasını sağlayalım ;

Çevre sağlığı ;  bir canlının  yaşamını sürdürmek amacıyla bulunduğu ortamda ihtiyaçlar piramidi içerisinde etkileşime girdiği her türlü faktörün istenmeyen etkilerinin tamamen engellenmesi, engellenemiyorsa zararlı etkilerinin azaltılması ve yasal düzenlemelerle sınırlandırılması, risk durumlarında gerek canlılar için güvenli ortamlar oluşturulması gerekse çevresel zararlıların kontrol altında tutulması amaçlı fikir ve faaliyetlerdir. Sağlık, bir canlının ruhen, bedenen ve sosyal olarak tam bir iyilik hali olarak tanımlanmıştır. Çevre sağlığı tabirinde ise, özne çevre yerine varlığa yüklenerek onun, çevresel etkenlere karşı korunması hali ve çevresel etkenlerin ona entegre edilmesi tanımlanmaktadır.

Halk sağlığı ;  toplumsal çevre sağlığı ile ilgilenen bir bilim alanıdır. Toplumsal çevrenin sağlık üzerindeki etkileri, koruyucu hekimlik ve sağlık toplumbilimi ilişkisi, hastalıkların ortaya çıkmasında Biyolojik , Fiziksel ve Toplumsal çevre etkenleri, çevresel zararların önlenmesi,nüfus ve sağlık,nüfus değişikliklerini etkileyen toplumsal etkenler, sağlık ve hastalık kavramları, sağlık personelinin iş doyumları ile ilgili konuları inceleyen bilim dalıdır.

Koruyucu tıp ; çevre şartları, insan sağlığı ve hayvan sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen gelişmekte olan bir disiplinler arası alandır.

Halk sağlığı ya da kamu sağlığı her zaman için bir taraftır. Tarafı her halükarda halktan (kamu) yanadır.Demek ki çevre sağlığı; Varlığın, olumsuz olarak tarif edilen her türlü çevresel etkene karşı korunması ve onunla çevresel etkenleri belirlenen kriterlere uyumlu olarak bir arada tutma hizmetidir.Ve bu hizmet ile beraberinde Halk sağlığı sağlanmış olacaktır. Gerçek manada toplum sağlığının doğru şekilde sağlanabilmesi açısından Veteriner Hekimler ve Beşeri Hekimlerin ortak çalışması gerekmekte ve bu doğrultuda , zoonoz hastalıkların bu denli önüne geçilebilmektedir.

Dünyanın birçok yerinde örneklerini gördüğümüz bu yaklaşımın ülkemiz içinde ise yeri halen oluşmamış durumda.Bu sebeple Veteriner Hekimlere ve Beşeri Hekimlere büyük sorumluluklar düşmekle bilrilkte,multidisipliner bir yaklaşım ile zoonoz hastalıklar hakkında bilgi alışverişinin yanında,ortak çalışma alanlarının oluşturulması ile hastalıklara yaklaşım alanlarının genişletilmesi gerekmektedir.Böylece Toplum sağlığı üzerine doğrudan ya da dolaylı olarak etki eden Hayvansal kaynaklı hastalıkların bulaşımıda önlenmiş olacaktır. Hayvansal kökenli hastalıkların önlenmesi , Sağlık sektöründe ki çalışma alanlarının genişletilmesi , Zoonoz hastalıklar ile mücadele edilmesi ile Halk sağlığı sağlanacaktır.

Doktorlar ve veteriner hekimler, hastalık salgınlarını takip etmek, kimyasal maruz kalma nedeniyle ortaya çıkan kronik hastalıkları önlemek ve daha sağlıklı çevre oluşturmak için çevre sağlığı araştırmaları ve uygulamalarına yönelmektedirler. Tek Sağlık, insan sağlık uygulayıcıları, veteriner hekimler ve çevre sağlığı profesyonellerini bir araya getirmek için mükemmel birleştirici bir kavramdır. Bu ortaklık, sürdürülebilir ve etkili toplum sağlığı müdahaleleri geliştirmek ve uygulamak için çevresel etkilerin rolünü değerlendirmek üzere epidemiyolojik ve laboratuvar incelemelerinin güçlendirilmesine olanak sağlamaktadır.

Peki Ülkemizde Tek sağlık konsepti ne derece kabul görmektedir ?

Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu , TVHB adına 3 Kasım 2019 Tek Sağlık Günü vesilesi ile bir açıklama yaptı.bu açıklamasında ;

” Dünyadaki en önemli felaketler, salgın hayvan hastalıkları ve zoonoz hastalıklar nedeniyle yaşanmıştır. 17.yy da AB ülkelerinin yaşadığı insanlardaki veba salgını neredeyse AB ülkelerini haritadan silecekti. 18. yy da yaşanan Sığır Vebası salgını, tarım ve ekonomiyi çalışmaz hale getirmiştir. Yine tüm dünyada sınır aşan; ebola, sars, mers, H5N1, H1N1, zika,nipah ve kuş gribi gibi bir çok zoonoz hastalık küresel tehdit haline gelmiştir.

günümüzde Afrika ve diğer kıtalarda yaşanan Ebola, Sars, H5N1,H1N1, Mers, Zika,Nipah ve Kuş Gribi gibi bir çok zoonoz hastalık insanlığı tehdit etmektedir.

Bir toplumda insanların sağlıklı olması için önce hayvanların sağlıklı olması gerekmektedir. Zoonotik hastalıklar nesillerin geleceği için tehlikeli hastalıklardır. Yapılan araştırmalarda Dünya üzerinde her yıl 2.5 milyar vaka olduğu ve 2.7 milyon insanın zoonotik hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. İnsanlarda görülen hastalıkların yüzde 61’i hayvansal kökenlidir. Sağlık Bakanlığı’nın tehlikeli görüp ihbarını mecbur kıldığı 50 hastalıktan 26’sı hayvanlardan insanlara bulaşmaktadır. Dünyada biyoterörizm amacıyla kullanılan hastalık etkenlerinin %70’ten fazlası hayvansal kökenlidir. Ülkemizde en çok rastlanan zoonoz hastalıklar özellikle süt sığırlarında görülen brusella (Malta humması), şarbon, salmonellozis  ve tüberküloz (verem)‘dur. Kuduz hastalığı da insanlarla hayvanların ortak bir zoonoz hastalığıdır.

Bakteriyel ve viral zoonozlar yanında paraziter zoonozlar da vardır. Bunlar arasında en yaygın olanı kist hidatik ya da halk deyimiyle kist hastalığıdır. Bu hastalıklar veteriner hekimleri tarafından hayvanlarda önlediği taktirde insanlarda görülmesi söz konusu olamaz. ”

Diyerek Tek sağlığın öneminden bahsetmiş ve bizlere ufuk açmıştır.

Kendilerine de Teşekkürlerimizi sunuyoruz.

İnsanları enfekte eden mikropların %61’i hayvansal kaynaklı olmakla beraber birçoğu insanlarda çeşitli hastalıklara neden olmakla kalmıyor bu hastalıklar nedeni ile ölümler meydana geliyor.Bu ölümlerin önlenmesi açısından bu ” One Health ” yaklaşımını tüm Hekimler benimsemeli ve bu doğrultuda çalışmalarına devam etmelidir.Şuanda Dünyada en öncelikli konu olan Covid-19 hastalığı da bildiğiniz üzere hayvansal kökenli zoonoz bir hastalıktır ve bu yaklaşımın önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.Hastalık çıkmasından sonra tedavi edilmesi tabi ki önemlidir ancak asıl önemli olan o hastalık çıkmadan önce epidemiyolojik yaklaşımlar ile alınacak önemler sayesinde hastalığın çıkmasının önlenmesidir.Bunu sağlamak ise tabi ki ” ONE HEALTH ” yaklaşımını uygulamak ile sağlanacaktır.

Bunların yanında Tek tip sağlığın önemini anlatan diğer konu şöyle ki ; Hayvanlar, insanlar gibi kalp hastalığı, kanser, diyabet, astım, artrit ve aynı kronik hastalıkların pek çoğundan muzdarip olabilmektedirler. Bazı hastalıklar insanlarda tanımlanmadan uzun süre önce hayvanlarda tanımlanmıştırlar. Örneğin, korku kaynaklı kalp yetmezliği insanlarda tanımlanmadan yaklaşık otuz yıl önce yaban hayatında tanımlanmıştır.

Karşılaştırmalı tıp kavramını açıklayacak olursak ; türler arasında hastalık süreçlerini ve doğal olarak insanları etkileyen hayvan hastalıklarını baz alan çalışmalardır. Karşılaştırmalı tıp kavramı çok eskilere dayanmaktadır. Antik Yunanlar diseksiyonlar ile ve hayvanları inceleyerek insan hastalıklarını anlamada önemli ipuçları elde etmişlerdir.William Harvey’in, karşılaştırmalı anatomik ve fizyolojik çalışmaları tıptaki önemli gelişmelere neden olmuştur; Frederick Banting ve Charles Best’in bu tarz çalışmaları sonucu insülin keşfedilmiştir.Şuan bildindiği üzere insülinin kullanım alanlarını ve önemini anlatmaya dahi gerek yok.

Bunların yanında İskelet sistemi karşılaştırmalı tıp çalışmalarına çok uygundur. 1930’larda Otto Stader isimli veteriner hekim ilk harici iskelet sabitlemeyi geliştirdi, 2. Dünya Savaşında ordu cerrahları onun geliştirdiği yöntemi kullandılar. 1940 ve 50’lede Jacques Jenny isimli veteriner hekim cerrah atlarda ve insanlarda ilk kemik içi pin uygulamaları prosedürlerini geliştirdi.

Dünyada , bu denli gelişmelerin yaşandığı ve ortak çalışma alanlarının bulunduğu alanların neden halen ülkemizde birbirinden tamamen bağımsız alanlar gibi konuşulduğunu ve devlet nezdinde sınıflandırıldığını ( Bakanlık veya bağlı kuruluşlar ) anlamak mümkün değil.Umarım ileri ki yıllarda bu yaklaşım hakettiği yerde uygulama alanı buluyor olur.

Böylece tam manası ile Toplum sağlığı , Hayvan sağlığı ve Çevre sağlığı sağlık kavramına uygun şekilde sağlanmış olur.Yaşamış olduğumuz Dünyayı gelecek nesillerimizden ödünç aldık ve zamanı geldiğinde onlara teslim edeceğiz.Onlara aldığımzdan daha güzel çevre ve daha sağlıklı ekolojik bir düzel bırakmak için yapılması gereken öncelikli konuların başında gelen Multidisipliner yaklaşımı umuyorum ki yakın gelecekte tam manası ile uyguluyor olacağız.

Bilinçli toplum Sağlıklı Toplum demektir. Hoşçakalın .

İSMAİL YILDIZ

Rapor

Ne düşünüyorsun?

263 noktalar
Oyla Aşağı oy

Dirofilaria İmmitis

Kedilerde Doğum Süreci